Από το 2001 ως σήμερα, στο πρώτο τέταρτο του 21ου αιώνα, έχουν καταγραφεί διεθνώς πάνω από εκατό περιστατικά μαζικών πυροβολισμών σε δημόσιους χώρους ή μέσα σε κτίρια, σε συνθήκες ειρήνης και εκτός πολεμικών συγκρούσεων. Το πιο πρόσφατο συνέβη χθες στην Αυστραλία, σε πολυσύχναστη πλαζ, στη διάσημη παραλία Μπόνταϊ, του Σίδνεϊ. με απολογισμό 16 νεκρούς. Οι αρχές διερευνούν την επίθεση ως στοχευμένη ενέργεια εναντίον της εβραϊκής κοινότητας, την πρώτη ημέρα του Χανουκά.
παραλία Μπόνταϊ
Το σοκ κάθε φορά φοράει άλλο κοστούμι, αλλά ο μηχανισμός μοιάζει. Και δεν είναι θέμα “DNA” λαών, ούτε κάποιας μοιραίας ροπής προς το κακό. Τέτοια γεγονότα γεννιούνται όταν κουμπώσουν τέσσερις κρίκοι: εύκολη πρόσβαση σε όπλα, μια προσωπική ή ιδεολογική αφήγηση που κάνει τη βία να φαίνεται «νόμιμη», ένας σπινθήρας κρίσης (απόρριψη, απώλεια, εμμονή, ριζοσπαστικοποίηση) και ένα περιβάλλον γεμάτο εύκολους στόχους. Γι’ αυτό και οι χώρες που τα έχουν ζήσει ξεπερνούν πλέον τις τέσσερις δεκάδες, με τις Ηνωμένες Πολιτείες να έχουν τον πρωταγωνιστικό ρόλο.
Κι όμως, όταν ακούμε για τέτοιες επιθέσεις, η αντίδραση έχει πάντα δύο στάδια. Πρώτα θρήνος και θυμός. Μετά μια πιο κρύα, πιο προσωπική σκέψη: μήπως αυτό δεν είναι «εκεί», αλλά «εδώ»; Μπορεί να συμβεί και σε εμάς; Μπορεί αυτή η τρέλα, για όποιον λόγο πυροδοτείται κάθε φορά, να εμφανιστεί και στα μέρη μας; Όχι επειδή όλοι γίναμε ίδιοι, αλλά επειδή οι συνθήκες ταξιδεύουν πια με απίστευτες ταχύτητες και αντιγράφονται στο σκληρό δίσκο των κοινωνιών σχεδόν αυτόματα.
Κανείς δεν μπορεί να απαντήσει με βεβαιότητα. Ναι ή όχι; Η απάντηση είναι αδύνατη. Και πώς να γίνει δυνατή; Ο μέσος πολίτης δεν ξέρει πόσα όπλα κυκλοφορούν πραγματικά γύρω του, ούτε πόσες εμμονές ωριμάζουν σε διαμερίσματα που μοιάζουν ήσυχα, ούτε πότε μια εσωτερικευμένη οργή θα βρει δικαιολογία για να ξεσπάσει. Και δεν μπορεί σίγουρα να ελέγξει το επίπεδο προστασίας κάθε δημόσιου χώρου. Μπορεί μόνο να ζει, να παρατηρεί και να εύχεται να μην συμβεί.
Έτσι ο φόβος δεν έρχεται με σειρήνα. Έρχεται με μικρές μετατοπίσεις στη συμπεριφορά μας: μια δεύτερη σκέψη πριν κλείσει πίσω μας η πόρτα ενός κλειστού χώρου, ένα βλέμμα που σαρώνει ασυναίσθητα εξόδους και πρόσωπα, μια δυσφορία όταν κάποιος “ανάβει” χωρίς λόγο. Δεν είναι πανικός. Είναι το αίσθημα ότι τα νεύρα κυκλοφορούν πιο ελεύθερα από παλιά και πως, όταν η οργή ψάχνει στόχο, συνήθως τον βρίσκει. Προμελετημένα ή αυθόρμητα. Αργά ή γρήγορα.
0 Σχόλια