Εδώ και κάτι αιώνες, αγαπητοί αναγνώστες, οι εποχές του χρόνου ήσαν τέσσερις, τακτικές και πειθαρχημένες. Ερχόταν η άνοιξη με τα λουλούδια, το καλοκαίρι με τα μπάνια, το φθινόπωρο με τα πρώτα κρυώματα και ο χειμώνας με τα χιόνια και τις… διαφημίσεις για αντιπυρετικά, εμβόλια και νέους ωραίους ιούς. Αλλά — ως φαίνεται — τα πράγματα άλλαξαν. Και πλέον το ημερολόγιο του πλανήτη χρειάζεται update. Όχι αλλαγή φύλλου. Αλλαγή λογισμικού.
Μια ομάδα σοφών της Σχολής Οικονομικής και Πολιτικής Επιστήμης του Λονδίνου (ναι, δεν ήταν μετεωρολόγοι, αλλά οικονομολόγοι — διότι ακόμα και το κλίμα, αγαπητοί μου, περνά από λογιστήριο στην εποχή του ύστερου καπιταλισμού) ανακοίνωσε, στην επιθεώρηση «Progress in Environmental Geography», ότι δεν έχουμε πια τέσσερις εποχές. Έχουμε καινούριες!
Μία εξ αυτών ονομάζεται Εποχή της Αιθαλομίχλης και δεν πρόκειται για ποιητικό τοπίο σε διήγημα του Παπαδιαμάντη. Από Ιούνιο έως Σεπτέμβριο, πυρκαγιές στην Ινδονησία και τη Μαλαισία στέλνουν σύννεφα καπνού στη Σιγκαπούρη, την Ταϊλάνδη, την Ινδία. Και δεν είναι, βλέπετε, ομίχλη για βόλτα και ρομάντζο. Είναι ομίχλη για εισαγωγή στα επείγοντα. Στις ΗΠΑ, η Καλιφόρνια καίγεται από άνοιξη μέχρι Χριστούγεννα, ενώ και στη Νέα Υόρκη ο καπνός έρχεται «εισαγόμενος» απ’ τον Καναδά, χωρίς τελωνείο.
Κατόπιν έρχεται η Εποχή των Σκουπιδιών — όχι, δεν είναι αλληγορία, είναι κυριολεξία. Στην Ινδονησία, κυρίως στο Μπαλί, από Δεκέμβριο έως Μάρτιο, μουσώνες και θαλάσσια ρεύματα κάνουν τα νερά να ξεβράζουν ό,τι περίσσεψε από την ανθρώπινη πρόοδο: σακούλες, μπουκάλια, πλαστικά κουτάλια, πιθανόν και selfies από influencers. Το φαινόμενο είναι τόσο σταθερό που οι ντόπιοι λένε «έρχονται τα Χριστούγεννα, και τα σκουπίδια». Το 2024, πάνω από 3.000 τόνοι πλαστικών κατέληξαν στις ακτές. Και παρόμοιες… «γιορτές» οργανώνονται σε Φιλιππίνες, Ταϊλάνδη, μέχρι και στην ανατολική ακτή των ΗΠΑ. Παγκοσμιοποίηση, βλέπετε. Τα σκουπίδια έχουν καλύτερο δίκτυο διανομής απ’ το ταχυδρομείο.
Μα δεν τελειώσαμε! Έχουμε και εξαφανισμένες εποχές — ναι, αυτές που τις ψάχνεις στο ημερολόγιο και δεν απαντούν. Πού είναι τα χιόνια στις Άνδεις και στα Βραχώδη Όρη; Χάθηκαν με το ρεύμα — όχι του Κόλπου, αλλά του ηλεκτρικού, που δούλευε στο φουλ για να ψύχει τους χειμώνες. Έχουμε και απορυθμισμένες εποχές: η άνοιξη έρχεται πριν ξεστολίσεις το δέντρο και το καλοκαίρι διαρκεί μέχρι να σου λιώσει το κλιματιστικό. Τα ζώα στην Ευρώπη αλλάζουν τις συνήθειές τους, τα πουλιά στην Αγγλία δεν επιστρέφουν πια εγκαίρως. Δεν είναι ότι δεν έχουν ρολόγια — είναι που χάθηκε το ραντεβού με τη φύση.
Τέλος, έχουμε και τις εντεινόμενες εποχές. Δεν φεύγουν, δεν αλλάζουν, απλώς γίνονται πιο… έντονες. Το καλοκαίρι του 2003, θυμίζουν οι επιστήμονες, πέθαναν χιλιάδες από θερμοπληξία. Από τότε, οι εποχές μας δεν έρχονται. Καταφθάνουν — σαν θυμωμένοι συγγενείς σε οικογενειακό συμβούλιο. Ο κόσμος δεν αλλάζει απλώς. Ξαναγράφεται. Το ημερολόγιο της φύσης έχει σκισμένες σελίδες, σημειώσεις με κόκκινο μελάνι και υποσημειώσεις από καμένα δάση.
Και βέβαια, θα πει κανείς: «Καλά, όλα αυτά, αλλά τι να κάνουμε εμείς;». Απολύτως τίποτα, είναι η απάντηση.
0 Σχόλια